14 augustus 1920: openingsceremonie Olympische Spelen Antwerpen

Zaterdag 14 augustus 1920 was een hoogdag in Antwerpen. Op die datum had in het Beerschotstadion immers de openingsceremonie van de Olympische Spelen plaats. De stad Antwerpen en onze club zetten er alle deuren en poorten open om zo de eigen en buitenlandse atleten hartelijk en vredevol te verwelkomen. Tegelijkertijd hoopten de organisatoren en de Olympische familie ook de laatste oorlogsnaweeën te kunnen afschudden.

De dag was om 11 uur begonnen met een misviering in de Onze Lieve Vrouw-kathedraal, waar kardinaal Mercier voorging en voor de Olympische, politieke en militaire gezagsdragers een indrukwekkende preek afstak, één die nog lang zou nazinderen.

Enigszins murw geslagen door deze woorden trok iedereen daarna naar het Beerschotstadion voor de sportieve openingsceremonie. Om 14 uur werd daar eregast koning Albert I verwelkomd door graaf Henri de Baillet-Latour en IOC-voorzitter Pierre de Coubertin, die de vorst naar de koninklijke loge begeleidde.  Het was graaf Henri de Baillet-Latour die tijdens zijn speech stelde: “Op onze invitatie zijn de atleten van de vier hoeken van de wereld vandaag verzameld in Antwerpen  om met ons de terugkeer van de vrede te vieren. Moge alle atleten strijden op een eerlijke en loyale manier. En dat de besten moge winnen!”.

Daarop opende koning Albert I officieel de zesde Olympische Spelen van de zevende Olympiade en zegende kardinaal Mercier de atleten, de toeschouwers en het Beerschot- , nu Olympisch Stadion.  Ook in de ereloge drie van trots glimmende Beerschotters: Alfred Grisar, stichter van onze club, Paul Havenith, toenmalig voorzitter, en Charles Cnoops, die de Olympische motor had aangezwengeld. Het trio leunde dicht aan bij het organisatiecomité en zorgde er mee voor dat de Spelen op het Kiel werden georganiseerd… en onze club door zijn schitterende accommodatie nog meer internationale uitstraling kreeg.  

Een koor van 200 Zweedse zangers bracht vervolgens een uitvoering van de Brabanconne, waarna Thebaanse trompetters én een kanonschot de intrede van de atleten aankondigden.

Alle naties marcheerden – zoals ook nu nog - achter hun vlag en naambord. Omdat het Frans tijdens de Spelen van 1920 de officiële taal was, had Argentinië de rondgang moeten openen, maar hun enige atleet – een bokser met de naam Rodriguez – was afwezig op deze ceremonie… zodat Australië uiteindelijk de dans opende.

Voor het eerst in de nog jonge geschiedenis van de Olympische Spelen werd de Olympische eed afgelegd. Het was Victor Boin - met de Belgische vlag in de hand en geflankeerd door twee soldaten - die in naam van alle deelnemende atleten de volgende woorden sprak:

“Nous jurons de prendre part aux Jeux Olympiques comme compétiteurs loyaux, d’observer scrupuleusement  les règlements et de faire prouve d’un esprit chevaleresque pour l’honneur  de nos pays et pour la gloire du Sport”. 

De Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen mochten nog met een tweede primeur pronken. Want in het Beerschotstadion wapperde voor de allereerste keer de Olympische vlag met vijf gekleurde in elkaar verstrengelde ringen, die de vijf continenten moeten voorstellen. Het betrof een zijden vlag die door IOC-voorzitter Baron Pierre de Coubertin na afloop in bewaring zou worden gegeven aan de stad Antwerpen, die als missie meekreeg de Olympische vlag vier jaar later te overhandigen aan de organisatoren van de Olympische Spelen van 1924 in Parijs.

Die Olympische vlag was een ontwerp van Baron Pierre de Coubertin, ter gelegenheid van het Olympisch Congres in Parijs in 1914. Over de betekenis ervan, zei de Coubertin in het tijdschrift “Revue Olympique”: “Deze vijf ringen representeren de vijf werelddelen, zijn conform aan de Olympische gedachte en moeten voor een gezonde sportieve rivaliteit zorgen. De zes kleuren – met wit als achtergrondkleur – zijn representatief voor alle vlaggen van de naties in de wereld, niks of niemand uitgezonderd.”

Het Beerschotstadion zag er prachtig uit. Na de eerste verfraaiingswerken van 1912 en 1913 werd in de uitbouw van de accommodaties , na de toezegging van het IOC om de Olympische Spelen in Antwerpen te mogen organiseren, nog een versnelling hoger geschakeld. In minder dan vijftien maanden verrees er een tweede ‘kleine tribune’, kreeg de hoofdtribune een uitbreiding en werden de staanplaatsen (“de volksplaatsen”) verhoogd. Het tenniscomplex in de schaduw van de hoofdtribune was een pareltje. Een pronkstuk met een ereterras, nog meer terreinen, alles opgefleurd met een zee van bloemen en planten. The placet to be voor de Antwerpse adel  en andere VIP’s. Griekse zuilenrijen achteraan de staanplaatsen, een indrukwekkende toegangspoort en vier torens  maakten het plaatje compleet.

De Olympische Spelen van 1920 in Antwerpen – op den Beerschot - konden beginnen…

Tekst: Danny Geerts